Kripto Para Cüzdanları

Cüzdanlar hakkında daha detaylı inceleme yapalım

Dijital para yada kripto para veya dijital varlıklarınızı saklayabilieceğiniz, cüzdanları daha yakından inceleyelim. Artık dijitalcüzdan hayatımızda daha fazla yer kaplayacak. Bitcoin, ethereum xrp vb. kripto para kullanmak alıp göndermek istiyorsanız mutlaka bir dijital cüzdanınız olmalı.

  

Dijital cüzdanlar;

Dijital cüzdanlar, bitcoin, ethereum, xrp (ripple) vb. kripto paralarınızın private ve public keylerinizi (özel ve genel anahtalarınızı) güvenli bir şekilde depolayan ve kripto para almak ve göndermek için işlem yapmak istediğiniz dijital varlığınızın blockchaini ile iletişime geçen bilgisayar, akıllı telefon veya donanım olarak çalışan programlardır.

Kripto para cüzdanlarının çalışma prensibi

Kripto paralar blockchain teknolojisiyle çalışır. Fiziksel bir temsili yoktur. Tüm kripto para işlemlerinin kayıtları o kripto paranın blockchain sisteminde tutulur, cüzdanlarınız ise sizin bu blockchaindeki varlığınızı ispat etmenize yarayan private ve public keylerinizi tutan dijital cüzdanlardır.

Teknik olarak çalışma prensibi cüzdanınızı oluştururken yaratılan private ve public keylerin bir biriyle iletişimleridir aslında, private key sizin gizli tutmanız kimseyle paylaşmamanız gereken özel şifrenizdir. Publickey private key ile kriptografik bir şekilde bağlıdır. Private keyden public keye ulaşılır fakat public keyden private keye ulaşılmaz dolaysıyla public keyi paylaşabilirsiniz. Aslında burada yanlış bilinen bir noktayı açıklamakta fayda var public keyler aslında bizim kripto transferi için karşı tarafa verdiğimiz adresler değildir bu adresler public keyin kısaltılmışı olarak verilen adreslerdir.



Buralar biraz teknik ve karışık gibi görünebilir son kullanıcının bilmesi gereken çok basittir. cüzdanınızı kurarken size verilen private keyi kimseyle paylaşmayın ödeme almak istediğiniz zaman cüzdanınızdan receive/alma butonuna tıkladığınızda size bir adres verir bu adresi klasik bankacılık sistemindeki IBAN numarası gibi düşünelim bu adresi verdiğiniz kişi kendi cüzdanı üzerinden send/gönderme butonunu basar sizin vermiş olduğunuz adresi buraya girer daha sonra göndermek istediği miktarı yazar ve gönderir. Kişi gönderimi yaptığında gönderdiği tutar onun bakiyesinden düşer ve sizin bakiyenize yansır.



Kripto para cüzdan çeşitleri

Dijital varlıklarınızı saklayabileceğiniz cüzdan türleri masaüstü, web (online) mobil (akıllı telefon) ve hardware (donanım) cüzdanlardır.

Masaüstü cüzdanlar ;

Laptop veya masaüstü bilgisayarınıza indirip kurduğunuz cüzdanlardır. Bu cüzdanlarınıza sadece cüzdanı indirmiş olduğunuz bilgisayarınızı üzerinden ulaşırsınız. Masaüstü cüzdanlar için güvenli değildir diyemeyiz ama saldırılara karşı açıkları vardır.

Web (online) cüzdanlar :

Bu cüzdanlar bulut üzerinden çalışır ve online olduğunuz tüm cihazlar üzerinden erişim sağlayabilirsiniz, bu büyük bir kolaylık ama bu cüzdan türünde unutmayın ki özel anahtarınız sizde değil ve risk altında.

Mobil cüzdanlar :

Yine masaüstü cüzdanlar gibi düşünebiliriz. Cebimizde yada çanta taşığımız klasik cüzdanların yerini almış dijital cüzdanımızdır. Kripto para kabul eden iş yerlerinden mobil cüzdanlarımız aracılığıyla kolayca alışveriş yapılabilir.

Paper wallet (Kağıt cüzdanlar) :

Kullanımı oldukça kolay ve güvenli cüzdanlardır. Aslında private ve public keyinizi kağıda basma işleminizdir diyebiliriz ve bunu yaparken online olmanıza da gerek yok kriptopara almak istediğinizde kağıt üzerindeki kare kodu göstermeniz yeterlidir, kriptopara göndermek için ise private keyinizi diğer cüzdanlardan birisine girmeniz gerekir. Işte bu nokta kağıt cüzdanları biraz kullanışsız kılmaktadır.

Donanım Cüzdanlar :

Donanım cüzdanlar; blockchain ekosisteminde, sizin dijital varlığın sahibi olduğunuzu kanıtlamanızı sağlayan Private (özel) anahtarınızı USB bellek benzeri bir cihaz içerisinde bulunan bir chip içerisinde soğuk olarak depolayan ve hiç bir şekilde online olmamasını sağlayan cüzdanlardır. Tüm cüzdan tipleri içerisinden en güvenli cüzdan çeşididir. En önemli nokta cüzdanınızı kurarken cüzdan üzerinden size 24 kelimeden oluşan bir seed verilir, yani sizin özel şifreniz verilir. Bu şifreyi bir bilgisayarda saklamak yerine bir kağıda yazmanız ve kaybetmemiz çok önemlidir.

Bu şifre asla üçüncü kişiler tarafından tutulmaz, cihaz kurulurken ilk defa ve son defa olmak üzere size verilir ve cüzdanızın kaybolması, çalınması vb. durumla dijital varlıklarınıza tekrar ulaşabilmek için kullanacağınız kurtarma şifrenizdir.

Bu şifre verildikten sonra ayrıca cihazı her açışınızda sorulacak olan cihaza özel bir pin kodu belirlersiniz, bunu tıpkı akıllı telefonlarınızın ekran paralosı gibi düşünün. Siz her online olmak istediğinizde bu pin koduyla cihazı açacaksınız pin kodu üst üste 3 kere yanlış girildiğinde cihaz kendini sıfırlar. Donanım cüzdanlar hakkında detaylı bilgi için www.bitcoincuzdanim.com adresini ziyaret edebilirsiniz.

Donanım cüzdanların en önemli özellikle private keyiniz asla online olmaz, kriptopara alma gönderme işlemi yaparken bilgisayarınız üzerindenn bir arayüz kullanır ancakher gönderme işleminizde cihaz üzerinde bulunan tuşlar vasıtasıyla fiziksel bir onay vermeniz gerekir bu onay olmadan gönderme işlemi olmaz. Göreceğiniz gibi cüzdanların (masaüstü, web,mobil,donanım, kağıt,) avantaj ve dezavanajları vardır. Güvenlik açısından incelediğimizde hardware yani donanım cüzdanlar aralarında en güvenli olanlarıdır. Tabi önemli olan hususlar arasında hangi cüzdanı kullanıyor olursanız olun kişisel güvenlik tedbirlerinizi almanız ve her zaman uygulamanız çok önemlidir.

Kurtarma kelimeleriniz, belirtmiş olduğum gibi cüzdan kurulumunda size 24 kelimelik bir şifre verilir bu şifreyi kesinlikle bilgisayarınıza yada online bir cihazınıza not etmeyin bunun yerine bir kağıda ve mutlaka sırasıyla not edin ve mutlaka güvenli bir yerde saklayın unutmayın bu kelimeler başkasının eline geçerse kripto paralarınıza erişebilir, ayrıca kaybolma ihtimaline karşı bir kaç kopya değişik yerlerde saklamanız daha iyi olacaktır. Bitcoin, ilk çıkan ve en bilinen kripto para birimdir, fakat her birinin kendine ait blockchain ekosistem ve altyapıya sahip yeni birçok kripto para birimi altcoin ortaya çıkmıştır.

Farklı para birimlerini saklamak için herbiri için cüzdan oluşturmak yerine multi cüzdan dediğimiz bir çok kripto para birimini destekleyen cüzdan kullanmanız daha pratik olacaktır. Ledger Nano S bitcoin - ethereum – ripple (xrp) gibi bir çok farklı kripto parayı tek bir cüzdan içerisinde tutmanızı sağlayan bir hardware cüzdandır. Tam liste için https://www.ledger.com/pages/supported-crypto-assets adresini inceleyebilirsiniz.

  Kripto para kullanmanın avantajları nedir ?

Ilk kripto para olan bitcoinin gizemli yaratıcısının vizyonlarından birisi kişiler arası değer transferini sıfıra yakın ücretlerle yapmaktaydı belki 0 değil ama gerçekten çok büyük miktarları dahi çok ama çok ucuza 1 cent gibi bir rakama yapmak mümkün zaman zaman bu transfer bedelleri artış göstersede bitcoin geliştiricileri bunun en aza indirgenmesi ve hızının gittikçe artması için çalışıyorlar ayrıca xrp gibi kripto paralar zaten hali hazırda 4 sn gibi bir sürede ve çok çok düşük ücretlerle bu transferleri gerçekleştirebiliryor. En büyük avantajları çok çok küçük bedellerle, aracısız, sınırlar ve zaman kısıtlaması olmadan değer transferi yapabilmek.

Kripto işlemleri anonim midir?

Kripto para işlemleri adresleri bir bakıma anonimdir. Çünkü bu işlemlerde kimlik bilgileriniz yoktur. yapılan tüm işlemler cüzdanlar arasıdaki adresler arasında gerçekleşir örneğin 1x0……. adresi, 1x3abc…… adresine 1 bitcoin gönderdi, işleminin kaydı blockchaine yazılır yapılan tüm işlemler kayıt altındadır ve asla silinemezler. Anonimlik nerede biter siz bu dijital paranızı bir borsa aracılığıyla itibari paraya çevirmek istediğinizde kimlik bilgilerini vermek zorunda kalırsınız.

Kripto para cüzdanı seçerken nelere dikkat etmeli

En önemli nokta ihtiyacınızı belirlemek ve güvenliğiniz, belirtmek isterim ki bir borsa hesabında bulunan kripto paranızın sahibi siz değilsiniz, kripto paranızı borsalarda bırakmanız demek varlığınızı onlara emanet etmek demektir. Borsanın başına herhangi bir durum gelmesi durumunda ciddi sıkıntılarla karşılaşabilirsiniz. Hatta dijital varlıklarınızı kaybedebilirsiniz.

Günlük kripto para kullanımı yapacaksanız (belki şuan kripto para kullanımı ülkemizde çok geniş kapsamlı değil ama ilerleyen günlerde olacağına inanıyorum ) mobil bir cüzdan işinizi görecektir.

Bir dijital paraya uzun süreli yatırım yapmak istiyorsanız pek tabi paper wallet işinizi görecektir. Tabi kağıt cüzdanı kaybetmemek ve cüzdanı geri yükleyeceğiniz zaman online olacağınızı unutmamanız gerekmektedir.

Yine kripto paraya yatırım yapmak zaman zaman göndermek, almak satmak istiyorsanız ve her zaman güvende olmak istiyorsanız bunun için doğru adres hardware yani donanım cüzdandır.